Coğrafya
Kore Cumhuriyeti, Uzak Doğu Asya’da bulunan Kore Yarımadası’nda yer almaktadır. Yaklaşık 1030 km uzunluğundaki yarımadanın en dar noktası 175 km’dir. Eşine rastlanmayan bu coğrafi şeklinin yanı sıra, üç tarafı okyanusla çevrili olan Kore, bu özellikleriyle dünya coğrafyasında özel bir konumdadır.
100.033 km2’lik bir yüzölçümü bulunan ülke, doğuda Japonya, Batı’da Çin Halk Cumhuriyeti ve kuzeyde Kuzey Kore ile komşudur. Çoğunlukla dağlık bir yapıya sahip olan Kore’de, olağanüstü manzaralar sunan 20 civarında ulusal park bulunmaktadır.
Kore Tarihi
Her ne kadar Kore’nin kuruluş mitolojisi MÖ 2333 yılına gitse de, bölgede Alt Paleolitik Dönem’e (2.400.000 ile 200.000 yıl öncesini kapsayan zaman dilimi) ve Jeulmun Çömlekçilik Dönemi (MÖ 8000-1500) adı verilen dönemlere ait arkeolojik bulgulara rastlanmıştır.
Sözlü ve yazılı tarih anlatılarına göre Kore’de kurulan krallıklar kimi zaman güçlü bir hegemonya göstermiş, kimi zamansa daha küçük devletlerin kendi aralarında savaşları ve ittifakları gündeme gelmiştir.
Yaklaşık 2000 yıl önce başlayan ve 6 yüzyıl boyunca süren Üç Krallık Dönemi, Goguryeo, Baekjae ve Silla isimli üç farklı krallığın Kore Yarımadası için savaştığı dönemdir. MS 7.yy’da birleşen bu krallıkların hüküm sürdüğü döneme Birleşik Silla (676-935) denmektedir.
İç çatışmalarla yıkılan bu imparatorluktan sonra yüzyıllar boyunca değişik devletler Kore Yarımadası’ndaki topraklar için çarpmış; uzun süreli birlik ancak Joseon Hükümdarlığı (1392-1910) zamanında yaşanmıştır.
Japon İşgali’nin ardından (1910-1945) bağımsızlığını kazanan Kore, savaşın bitiminden üç yıl sonra 38. Paralelden itibaren ikiye bölünmüştür. Kuzey Kore komünizm ile yönetilirken, Kore Cumhuriyeti adıyla anılan Güney Kore liberal politikaları benimsemiş; gerçekleştirdiği sanayi devrimiyle dünyanın sayılı ekonomilerinden biri haline gelmiştir.
Ulusal Semboller
Kore Ulusal Bayrağı: Taegeukgi
Taegeukgi adıyla anılan Kore bayrağı, ilhamını doğu felsefedesindeki ‘yin’ ve ‘yang’tan alır. İki eşit parçaya bölünmüş olan merkezdeki dairenin kırmızı renkteki üst kısmı ‘yang’ın aktif kozmik güçlerini, mavi renkteki alt kısmı ise ‘ying’in pasif kosmos güçlerini simgeler. Aktif ve pasif güçlerin devamlı hareketi ise denge ve uyumu yaratarak sonsuzluğun küresini oluşturur. ‘Yin ve yang’ı çevreleyen 4 adet triagram ise dört evrensel elementi temsil eder: Hava, toprak, ateş ve su.
Kore Ulusal Çiçeği: Mugunghwa
Kore’nin ulusal çiçeği, Türkiye’de ağaçhatmi (Hibiscus syriacus) olarak anılan ve temmuz ile ekim ayları arasında çiçek açan gunghwa’dır. Adını Korece ‘ölümsüzlük’ kökünden alan bu bitki, yaz ve sonbahar aylarında tüm Kore’yi olanca güzelliğiyle süsler.
Kore Ulusal Marşı: Aegukga
Korece ‘insanın vatanına duyduğu sevgiyi ifade eden şarkı’ anlamına gelen Aegukga, 1935 yılında besteci Ahn Eak-tai tarafından yapılan bir bestedir. Şarkının 1948 yılında Kore Hükümeti tarafından ulusal marş olarak kabul edilmiş ve resmi törenlerde kullanılmaya başlanmıştır.
Yaşam Tarzı
Korelilerin yaşam tarzı, tarih ve kültürel zenginliklerin yarattığı gelenek ile sanayi kültürü ve ileri teknolojinin yarattığı modern yaşamın sentezine dayanmaktadır.
Nüfusunun büyük bir çoğunluğu şehirlerde yaşayıp hizmet ve sanayi sektörleri için çalışan Kore’de hayatın hızı modern koşulların gereğine göre akmaktadır. Genellikle hafta içi (Pazartesi-Cuma) 09:00-18:00 arası çalışma ilkesi hakimdir. Çoğu okul yine hafta içi 08:00-16:00 arası faaliyet göstermektedir.
Büyük teknoloji ve otomotiv firmalarının doğduğu Kore, gelir seviyesi itibariyle vatandaşlarına yüksek yaşam standartları sunmaktadır. Bunun bir sonucu olarak, geleneksel ve modern eğlenceler, gezi ve alışveriş Kore yaşam tarzında önemli bir yer tutar.
Dil
Kore’de kökleri eskiye giden Korece konuşulmaktadır. Her ne kadar Türkçe’nin de dahil olduğu Ural-Altay dil grubuna dahil olup olmadığı ve Japonca’yla olan akrabalığı tartışılsa da; Korece kendi dil ailesine sahip, yalıtılmış dillerden biri olarak kabul edilmektedir.
15.yy.’dan önce Korece yazmak için Çin alfabesi Hanja kullanırken, 1443 yılında Kral Sejong (1418-1450) tarafından daha kolay okuma ve yazmanın sağlanması için geliştirilen Hangeul adlı alfabe devreye girmiştir. Bugün okullarda her iki alfabe öğretilmektedir.
Din
Kore’de tüm dini inanışlar devletin anayasal güvencesi altındadır. Farklı dini inanışların birbirlerine saygı çerçevesinde varlıklarını sürdürdükleri ülkede 2007’de yapılan araştırmaya göre, nüfusun yaklaşık %46’sının herhangi bir dinle bağlantısı yoktur. Geri kalanların ise %29’u Hristiyan (%18’i Protestan olmak üzere), %23’ü Budist, %1’i Şamanist’tir. Kore’de küçük bir oranda Müslüman da yaşamaktadır.
Eğlence
Kore eğlence sektörü, özellikle son yirmi yılda gösterdiği büyük atılımlarla uluslararası arenada adından sıkça söz ettirmeye başlamıştır. 21.yy’ın başlarında yükselen ve Hallyu (Kore Dalgası) adı verilen bu gelişme Kore’yi, ilk başta Asya’da, ardından da tüm dünyada popüler kültür ve eğlence sektörünün önemli ülkelerinden biri yapmış; Kore ekonomisine hatırı sayılır bir katkı yapmaya başlamıştır. Öyle ki; TV dizisi, film ve müziği kapsayan Kore Dalgası’nın dünya çapında 2000’e yakın fan kulübü ve 90 milyona yakın da aktif takipçisi vardır. 2013 rakamlarına göre sadece Türkiye’deki fanların sayısı 150.000’i aşmış durumdadır.
TV Dizileri
Kore Dalgası’nın Kore dizilerinin Asya popüler kültürü üzerinde önemli bir yer vardır. K-Drama olarak da anılan bu diziler genellikle romantik komedi, drama ve bilim-kurgu türlerinde üretilmekte ve tüm dünyada izleyici bulmaktadır.
Film
Busan Uluslararası Film Festivali, Bucheon Uluslararası Fantastik Filmler Festivali, Jeonju Uluslararası Film Festivali gibi önemli film festivallerine ev sahipliği yapan Kore, uzun metraj filmleriyle dünya çapında ilgi çekmeyi sürdürmektedir. Özgün ve çarpıcı konularıyla övgü toplayan bazı Kore filmlerinin Hollywood tarafından yeniden çekilmesi de bunun önemli göstergelerinden birisidir. Güney Kore sineması son zamanlarda en iyi film dahil 4 dalda Oscar Ödülü kazanan ve böylece en iyi film dalında ödül kazanan yabancı dilde ilk film olan Parazit (2019) filminin gösterdiği başarıyla bir kez daha dikkatleri üstüne çekmiştir.
Müzik
Kore Dalgası’nın belki de en bilinen ve en güçlü olduğu alan K-Pop adıyla anılan müzik türüdür. Dans, ballad, elektronik, R&B ve hiphop gibi müzik türlerinin tek başına ya da birbirleriyle harmanlanarak, Korece sözler eşliğinde kullanıldığı K-Pop, görselliğin de ön planda olduğu bir alt kültür olarak kabul edilmektedir.
Kore Mutfağı
Kore mutfağı tahıllardan sebzelere, bakliyattan deniz ürünlerine kadar geniş bir yelpazede zengin menüler sunmasıyla tanınır. Ancak pirinç ve pirinç mamullerinin, soyanın ve deniz ürünlerinin Kore mutfağındaki yerleri ayrıdır. Haşlama ve buharda pişirme gibi tekniklerin sıklıkla kullanıldığı Kore yemeklerinde çiğ deniz ürünlerinin tüketimine de rastlanır. Farklı tatların kombinasyonlarının da özgün bir şekilde kullanıldığı Kore sofralarında baharatlar ve soslar vazgeçilmez bir rol oynarlar.
Küreselleşen dünya ve modern hayatın gereklilikleri Kore’deki gıda sektörünü etkilemektedir. Özellikle büyük şehirlerde geleneksel Kore yemekleri yapan restoranlara dünya mutfağını temsil eden restoranlar, helal sertifikalı gıdalar sunan restoranlar ve fastfood restoranları da eklenmiştir.
Restoran listesi için tıklayınız.
Kore İçecekleri
Kore’nin içecekler konusunda da köklü bir geçmişi vardır. 4.yy’dan beri bazı tahılları mayalayıp likör üreten Koreliler, komşu kültürlerden gelen bazı içecekleri de benimsemişlerdir. Genellikle ginseng, zencefil ve meyve içecekleri gibi geleneksel içeceklere bağlı kalındığı gibi mayalama ya da damıtma yöntemleriyle özgün alkollü içkilerde üretilmiştir.
Koreliler için alkol, sevinç ve hüzne hayat boyu eşlik eden bir dost olagelmiştir. Antik çağlardan beri kendi likörlerini mayalayan Koreliler, özellikle sağlıklı hammaddeleri tercih etmişlerdir. Bu yüzden geleneksel likörlere, “tıbbi alkol” anlamına gelen yakju adı verilir ve az miktarda tüketilen alkolün sağlığa olumlu katkılarda bulunduğu düşünülür.
Sofra Düzeni
Koreliler yiyecek ve içecek tariflerini kendilerine özgü bir tarzda üretmekle kalmamış; belirli adetler doğrultusunda şekillenen sofra türlerini ve sofra adabını da oluşturmuşlardır. Bu adetlere göre kurulan sofralar çeşitlilik gösterse de, geleneksel sofra adabı değişmemektedir.
Geleneksel Kore sofrasında tüm yiyecekler aynı anda sofraya getirilir. Sofradaki servis temel olarak tek kişilik düzenlenmiştir. Sofrada her kişi için bir tabak, bir artık tabağı, yeme çubukları ve sunulan yemek türüne göre kaşık bulunur.
Sofra Çeşitleri
1- Akşam Yemeği Masası: Standart akşam yemeği masasında pişirilmiş pilav ana yemektir. Banchan (yan yemekler) tarif, içerik, renk ve yemek ısısına göre düzenlenir. Yan yemeklerin sayısına göre 3, 5, 7, 9, 12’li olarak hazırlanabilir.
2- Lapa Masası: Bu masa kurulumunda ana yemek lapadır. Nabak-kimchi turp turşusu), bugeo-bopuragi (kurutulmuş kömürbalığı lapası), jeotguk-jjigae (mayalanmış deniz yahnisi) gibi tuzsuz ve az tuzlu yan yemekler lapaya eşlik eder.
3- Noodle Masası: Noodles, tteokguk ve soslardan oluşan masadır. Öğle yemeği ya da ağa öğün olarak idealdir.
4- Likör Masası: Bu masa misafirleri eğlendirmeye ve iyi zaman geçirmeye yöneliktir. Kurutulmuş et, balık dilimleri, jeon, pyeonyuk, jjim, jeongol, saengchae, kimchi, meyve, pirinç keki gibi birçok meze likörle birlikte servis edilir.
5- Yeniletici Masa: Alkol içermeyen içeceklerin servis edildiği masadır. Gaksaekpyeon, yumilgwa, yugwa, dasik, suksilgwa, saengsilgwa, hwachae ve çay gibi içeceklerin keyfi çıkarılır.
6- Büyük Yemek Masası: Tatil ve seromoni gibi özel günlerde aynı anda birçok kişiye servis edilmesine olanak sağlar.
Sofra Adabı
Kore kültüründe sofra adabı keskin kurallara dayanmaktadır. Bu kuralların dışına çıkan hareketler saygısızlık olarak karşılanabilir. Sofra adabına dair en önemli kurallar şunlardır:
- Sofrada oturma düzeni yaşa ya da seviyeye göre düzenlenir. En genç ya da en düşük seviyede olan kapıya yakın oturur.
- Yemeğe büyükler başlar; sofradaki diğerleri ancak ondan sonra yiyebilirler.
- Kaşık sadece pilav ve çorba içindir; diğer tüm yemeklerde çubuk kullanılır. Yemeklere asla elle dokunulmaz ya da tabaklar masadan kaldırılmaz.
- Masada kolayca erişilebilen noktadaki yemeklere uzanılır; masanın diğer tarafına uzanmaya çalışmak hoş karşılanmaz.
- Teklif edilen bir yemeği reddetmek kaba bir davranış olarak kabul edilir.
- Yemek bitiminde yeme çubukları ve kaşık düzgünce yerlerine konulur.
- Evde yenilen yemeklerde tabakta pirinç dışındaki tüm yemeklerden biraz kalabilir. Ancak pirinç tamamen bitirilmelidir.
- Dışarıda yemek yeniliyorsa; her ne kadar katkı teklif edilse de, hesabı genellikle davet eden öder. Bazı Batı tarzı restoranlar ve oteller hariç, bahşiş bırakılmaz.
Güney Kore'ye Seyahat Edecek Türk Vatandaşlarının Dikkatine:
Türkiye ve Kore Cumhuriyeti arasındaki 1973 tarihli “Vize Muafiyeti Anlaşması” çerçevesinde, iki ülke vatandaşları turistik amaçlı seyahatlerinde üç aya kadar vizeden muaftır.
COVID-19 salgını bağlamında alınan tedbirler çerçevesinde Güney Kore 13 Nisan 2020 tarihinden itibaren ülkemizin de içinde bulunduğu 90 ülkeye yönelik vize muafiyetini askıya almıştır.
COVID-19 ile ilgili Vize Kısıtlaması Hakkında
- COVID-19 ile mücadele kapsamında Vize Muafiyet Sözleşmesi ve Vizesiz Giriş Kuralı geçici olarak durdurulmuştur.
- COVID-19 devam etmekte olduğundan vize başvuru işlemler kısıtlamalı olarak yürütülmektedir. Vize değerlendirme süreci ise 5 iş gününden 14 günü olarak değişmiştir.
- Vize başvuru yapacak olanların sağlık kuruluşundan alınan COVID-19 PCR Testi sonucu verilmesi zorunludur. (vize randevu tarihinden en geç 48 saat içinde alınmış sonucu teslim etmesi gerekmektedir.)
- Turizm amaçlı vize başvurusu kabul edilmemektedir. (aile ve akraba ziyareti, bağımsız seyahati vb)
- COVID-19 Pamdemi sürecinde Kore Cumhuriyeti Sağlık Kurumları'nın iş yükünü arttıracak derecede olduğu saptanan ziyaret amaçlı için vize başvuruları kabul edilmeyecektir.
